Bevallingen en een verbrand gezicht

Zondag was een beetje een brak dagje. We waren zaterdag met dr. Magnus wat biertjes gaan drinken. Deze waren wat zwaar gevallen. Gelukkig was het koken goed om mijn gedachten een beetje af te leiden. De gnocchi waren bovendien voortreffelijk geworden. Ik was erg content met mijn eigen kookkunsten en mijn huisgenoten gelukkig ook.
Maandag tijdens de grote visite op de kinderafdeling had ik laten weten dat ik van plan was om vanaf nu andere dingen te doen. De dokter die eigenlijk visite hoort te lopen op de afdeling, maar dat niet hoefde van zichzelf als ik het deed, keek erg teleurgesteld. Nu kon hij niet meer eindeloos thee drinken en smoesjes verzinnen waarom hij mij in mijn eentje visite liet lopen.
Ik ben na de visite langs de markt gegaan om voedzame pap te kopen voor een van mijn ondervoedde kinderen. De moeder dreigde op te stappen als we haar niet ontsloegen. Leek ons beter als ze dan naar huis zou gaan met eten en voorlichting. Nu maar hopen dat ze over een maand weer terugkomt voor controle en dat het kindje ook daadwerkelijk de pap krijgt.
Ik heb deze week veel tijd doorgebracht op de verloskamers. Wilde voor prof. van Roosmalen wat data verzamelen uit de verlosboeken en op die manier kon ik goed in de gaten houden of er bevallingen waren waar ik mee kon helpen. Dit werkte best goed en ik heb een aantal bevallingen kunnen doen. Ik ben bovendien hard aan het oefenen op het vaginaal touche. Ik zit er nog steeds vaak naast hoeveel cm ontsluiting er is, dus ik moet nog wel wat meer oefenen.
Het is bijzonder om te zien hoe groot de verschillen zijn tussen de Nederlandse en Tanzaniaanse verloskamers. Om te beginnen heb je geen aparte kamertjes, maar liggen de vrouwen in een grote ruimte, gescheiden van elkaar door wat doekjes. De verloskundigen brengen je bovendien geen boterham als je je wat flauw voelt en er worden geen lieve woordjes gesproken om je gerust te stellen dat het allemaal goed gaat komen. Als de vrouwen hier piepen omdat ze pijn hebben worden ze afgesnauwd of krijgen ze een tik. Vaak wordt de vrouw een keer goed nagekeken als ze binnenkomt en daarna komt de verloskundige pas weer in actie als het hoofdje al te zien is. Met een paar goede persweeën (Scuma! Scuma!) is dan vaak het kind al geboren. We hadden deze week een keer een vrouw die binnenkwam, meteen mocht doorlopen naar een bed en een minuut later stond ik haar kind af te drogen.
Toch verloopt het niet altijd even soepel. Als er reden is tot twijfel wordt de dokter erbij geroepen en aanvankelijk van zijn of haar oordeel wordt er gehandel. Zo hadden we een vrouw die al 2 dagen niet had gegeten vanwege de weeën, ze had al wat glucose via het infuus gekregen, maar ze was nu helemaal op. In Nederland zou je zo iemand helpen door een vacuumextractie te doen. Hier ging er iemand aan het hoofdeinde van de patiënte staan en met alle kracht op de buik duwen. Nu zeg ik niet dat een vacuumextractie er erg fijn uitziet, maar van deze veterinaire bevalling kreeg ik kippenvel. Evelien, die ook een keertje een bevalling wilde zien, had niet de soepelste bevalling gekozen om mee te kijken. Gelukkig kwam het kind er goed uit.
Donderdag had ik geholpen met de bevalling van een vrouw met een gigantische buik. Van de buitenkant kon je niet goed voelen hoe de baby lag en ook het hartje was niet te horen, bovendien wist de moeder niet hoe lang ze al zwanger was. Het echo apparaat is bovendien al weken stuk, dus we konden geen van deze dingen per echo nagaan. Het enige wat we zeker wisten was dat ze nu aan het bevallen was. Wat er uit zou komen zou een verrassing blijken.
Toen er in de middag nog steeds niet veel veranderd was hebben we haar vliezen gebroken. Er kwamen liters vocht uit haar buik, dus dat verklaarde waarom haar buik zo groot was. Nog geen halve minuut later werd het eerste kindje geboren. Een te vroeg geboren meisje van zo’n 800 g. Een kwartiertje later werd ook haar zusje geboren, zij was 850 g. Ze leken het in eerste instantie allebei wel goed te doen, maar het was maar de vraag hoe lang. Ik begreep van de verloskundige dat de moeder erg arm was. Ze had de laatste paar dagen weinig gegeten en het zou moeilijk worden om deze twee kinderen in leven te houden. Thuis waren er nog 6 anderen. Helaas was er geen manier om aan goede formula voeding voor de kleintjes te komen. Hun beste hoop was de moedermelk.
Die middag heb ik, samen met Evelien en Hilbert, een heleboel eten gekocht voor de moeder. Helaas mocht het niet baten en hoorden we de volgende dag dat de tweeling die nacht nog was overleden.
Woensdag voelde ik me erg beroerd toen ik wakker werd. Ik had hoofdpijn en heel veel spierpijn in mijn nek en schouders, terwijl ik niet kon bedenken waar het van zou komen. Ik ben daarom in bed blijven liggen, heb veel geslapen en gelezen en het de hele dag rustig aan gedaan. Wel even naar het ziekenhuis geweest om een malariatest te doen, maar die was uiteraard negatief.
Donderdag voelde ik me iets beter maar nog niet heel veel. Gelukkig was het een drukke dag op de verloskamers en was er een leuke verloskundige die veel uit kon leggen.
’s Avonds zijn we met dr. Magnus vis gaan eten in een dorpje verderop. We hebben veel zitten praten over het project waar Evelien voor werkt, over hoe Afrika verschilt van Nederland. De vis was, als altijd, heerlijk. Ik was wel echt doodmoe aan het eind van de dag.
Vrijdag was er grote visite op de vrouwenafdeling. Om een of andere reden loopt dat nooit erg goed. De dokters haken meestal al bij voorbaat af en niemand heeft zin om zich in te zetten. Na een paar kamertjes waren alleen Magnus, Hilbert en ik nog over. Niet erg inspirerend. Bovendien hadden veel van de vrouwen problemen die moeilijk op te lossen waren in een klein district hospitaaltje. Helaas blijft het niet hebben van geld toch een belangrijke factor om patiënten niet te verwijzen en dus gebeurt er met zulke patiënten niet. Ook niet erg inspirerend.
Zaterdagochtend is Hilbert vroeg met Ali (de automatiseerder van het ziekenhuis) op de fiets vertrokken naar Chato. Iets later zijn Evelien en ik in de taxi gestapt om ook naar Chato te gaan. Ik had me een beetje verslapen en Evelien was erg nerveus dat we te laat zouden zijn voor de taxi. Uiteraard, nadat ze me had gedwongen mijn ontbijt mee te nemen voor in de auto, was de taxi er nog niet toen we 5 min te laat bij de afgesproken tijd plek aankwamen.
De tocht naar het Victoria meer ging over een onverharde weg over heuvels, langs rijstvelden, savanne, armoedige dorpjes en langs heel veel zwaaiende mensen. Overal konden zaten vogels; kingfishers, arenden, wevers, drongo’s en heel veel anderen die ik niet herkende.
We waren iets eerder dan de mannen in Chato en hebben ons vermaakt op een ‘terrasje’ met een paar schijven ananas en meloen en een colaatje. Ondertussen staarde iedereen ongeneerd naar ons en wij naar hen. Nadat de mannen moe maar voldaan waren aangekomen zijn we naar het hotel gegaan om ons op te frissen.
Na een lekkere koude douche zijn we door het dorp en over de markt gaan wandelen, terwijl Ali een vriendin ging helpen die een kapotte computer had. Ze waren hier duidelijk geen wit bezoek gewend en algauw hadden we een hele kinderschaar achter ons aan. We hebben het meer even gezien en zijn daarna weer terug richting het hotel gelopen. Ali hebben we later weer getroffen in een restaurant waar ik eindelijk weer een keer nsima (met kip) mocht eten.
We waren allemaal al redelijk verbrand door midden op de dag over de markt te struinen, maar we besloten toch de zon te trotseren en nog een stuk te gaan wandelen. We zijn een stukje door het dorp en langs het meer gewandeld. Daar raakte Ali aan de praat met wat vissers en voor een paar euro wilden zij ons wel een stukje meenemen in hun roeiboot. Ik denk dat we al met al een half uurtje langs de kust van het meer hebben gevaren. Ze trokken netjes de boot voor ons op de kant zodat we niet in het met Bilharzia geinfecteerde water hoefde te stappen. Helaas moesten we twee meter verder wel natte voeten halen, maar dat mocht niet van Ali en dus gingen we weer in de boot om het 20 meter verder nog eens te proberen.
Inmiddels was ik al flink oververhit, maar we moesten nog best een stuk lopen door akkers voordat we een schaduwrijk plekje vonden om even bij te komen. Onderweg heb ik middels een imitatie van Baloo de beer, uitgelegd wat een pawpaw is en vond er een uitgebreide fotosessie plaats in het riet. Ook hier hadden we binnen no time een schare kinderen die graag even de muzungu wilde aanraken en een stukje met ons meeliepen.
We hebben Ali flink uitgehoord (en hij ons) over Tanzaniaanse gebruiken omtrent het ontmoeten van je potentiele bruid/bruidegom en de gewoontes daar omheen. Hij was erg geschokt dat ik het prima zou vinden om nooit te trouwen en hij vond eigenlijk dat ik moest beloven dat ik het wel zou doen.
Toen we een stukje verderop een bar tegenkwamen hebben we ons vochttekort aangevuld en ging het gesprek over op religie. Ik was uiteraard een vreemde eend in de bijt.
Op de terugweg naar het dorp was de temperatuur voor het eerst die dag echt aangenaam en we werden getrakteerd op een mooie zonsondergang, een losgeslagen koe, hordes kinderen en een grote groep sacred ibissen.
’s Avonds hebben we vis met rijst gegeten en hebben we Ali leren toupen. Iets dat hij aanzienlijk beter kon dan Hope!
Vanochtend vertrokken de mannen weer vroeg naar Biharamulo en wij zijn weer wat later gevolgd na een heerlijk ontbijt met chapati’s.
De terugweg was nog wel even spannend vanwege een enorme regenbui en een debiel als chauffeur, maar uiteindelijk zijn we goed thuisgekomen.
Nu moet ik in mijn eentje op de bank zitten in de wetenschap dat mijn hele familie heerlijk uiteten is.. zucht.. het leven is oneerlijk ;)
Liefs Irene
P.S. Nog 11 nachtjes slapen en dan zie ik Merijn weer :)